Γράφει η Ελένη Βαρδάκη
Ο Ασάφ Αβιντάν μιλάει για τον νέο του δίσκο και όσα του έλειψαν από τις ζωντανές εμφανίσεις, λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του Floyd
Αισθητική που θυμίζει κάτι από τον δυστοπικό κόσμο του Χίτσκοκ και σουρεαλισμό του Ντέιβιντ Λιντς, κομμάτια που ενώνουν τζαζ και ραπ με τις μελωδίες συμφωνικής ορχήστρας και ένας Ασάφ Αβιντάν που προσπαθεί να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του. Αυτά, είναι τα συστατικά που συνθέτουν το άλμπουμ «Unfurl».
Τον Ασάφ Αβιντάν θα μπορούσες να τον χαρακτηρίσεις καλλιτέχνη των κολάζ, μια και κάθε του δουλειά, εκτός από πολύ προσωπική, έχει τον δικό της τρόπο να ανακατεύει ομοιόμορφα διαφορετικούς ήχους και εικόνες. Παρότι είναι ένας σύγχρονος δημιουργός, συνεχίζει να λέει «όχι» σε κομπιούτερ, auto-tuners και playbacks, ακόμη κι αν η ψηφιακή εποχή βρίσκεται στο απόλυτο ζενίθ της. Άλλωστε, όπως εξηγεί και ο ίδιος, ποιο είναι το νόημα μιας ζωντανής συναυλίας αν δεν είναι πραγματικά ζωντανή;
Κάθε του άλμπουμ μοιάζει σαν ένα νέο κεφάλαιο σε μια ανοιχτή αυτοβιογραφία, ξετυλίγοντας ιστορίες για προσωπικές απώλειες, έρωτες και ανησυχίες. Μετά από σχεδόν 20 χρόνια καριέρας, αρχικά με τους Asaf Avidan & the Mojos και στη συνέχεια ως σόλο καλλιτέχνης, επιστρέφει με τη μπάντα του. Λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του Floyd για να παρουσιάσει τον νέο του δίσκο, ο Ασάφ Αβιντάν μιλάει στην Athens Voice.
Συνέντευξη με τον Ασάφ Αβιντάν
Πριν από σχεδόν ένα μήνα κυκλοφορήσατε το άλμπουμ, “Unfurl”, μία λέξη που σημαίνει ότι κάποιος αποκαλύπτει σταδικά τον εαυτό του. Δεδομένου ότι κάθε άλμπουμ σας μοιάζει με βαθιά προσωπικό έργο, τι νομίζετε ότι αποκαλύπτετε αυτή τη φορά, που δεν ήσασταν έτοιμος στα προηγούμενα;
Ολόκληρο το άλμπουμ περιστρέφεται γύρω από μια πολύ άμορφη αίσθηση αποδόμησης και διάλυσης του εαυτού σε κάτι άλλο. Στο υποσυνείδητο, στο άπειρο, στην άβυσσο, στο θείο… όπως κι αν θέλει κανείς να το ονομάσει. Στο προηγούμενο άλμπουμ υπήρξε μια διαδικασία αυτο-ανατομίας, όπου αισθάνθηκα πως τα «φτυάρια» πήγαν πολύ βαθιά και άνοιξαν ολόκληρο το έδαφος κάτω από τα πόδια μου, οδηγώντας σε μια ατελείωτη κατάρρευση τόσο προς τα μέσα όσο και προς τα έξω. Διάβασα πολύ Γιουνγκ και προσπάθησα συνειδητά να αναζητήσω ξανά αυτή την αίσθηση. Υποθέτω ότι το άλμπουμ είναι η έρευνα αυτής της ρήξης. Εκεί όπου ο παρατηρητικός εαυτός παύει να υπάρχει, καθώς διαλύεται στο μηδέν ή στο «παν» — ανάλογα με τη φιλοσοφία, τη θεολογία ή τη διάθεσή σας. Αλλά το συναίσθημα αυτό είναι τεράστιο. Δεν κάνω ναρκωτικά, οπότε έπρεπε να δουλέψω βαθιά μέσα μου για να προσπαθήσω να το ανασκάψω.
Στο νέο άλμπουμ ακούμε ένα μείγμα τζαζ, ραπ και ορχηστρικής μελωδίας. Τι σας οδήγησε σε αυτόν τον διευρυμένο ηχητικό κόσμο;
Πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου καλλιτέχνη κολάζ, μια και τα όρια των ειδών μου είναι παράξενα. Όλα, όμως, καταλήγουν στο θέμα του άλμπουμ, δηλαδή, την απεικόνιση μιας πλούσιας εμπειρίας, γεμάτης με μεταβαλλόμενες λεπτομέρειες, χρώματα και διαθέσεις. Ήταν λογικό να χρησιμοποιήσουμε μια ευρεία παλέτα για αυτό. Τζαζ για να εξερευνήσουμε αυτό το κομψό σκηνικό. Ραπ για τον πανικό και την αναταραχή των σκέψεων. Κινηματογράφος της δεκαετίας του 1950 για την αίσθηση ονειρικής εμπειρίας.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Τσεχίας;
Για να είμαι ειλικρινής, δεν υπάρχει κάποια σπουδαία ιστορία να ειπωθεί. Ψάχναμε μια καλή ορχήστρα και αυτοί προσφέρουν μια υπηρεσία όπου αναλαμβάνουν σύγχρονα πρότζεκτ σαν κι αυτό. Οπότε το δοκιμάσαμε. Πήγαμε με μεγάλο ενθουσιασμό, αλλά, ταυτόχρονα, ήταν κάπως δύσκολο. Πρόκειται για πολύ αυστηρούς μουσικούς, που κάνουν φανερή προσπάθεια να σου δείξουν ότι θα προτιμούσαν να παίζουν Μπαχ ή Σούμπερτ και ότι τους σπαταλάς τον χρόνο. Οπότε, δεν ήταν και η πιο ευχάριστη εμπειρία. Όμως, είναι εξαιρετικά ταλαντούχοι και τελικά πήραμε αυτό για το οποίο είχαμε πάει. Το άλμπουμ είναι πολύ πιο πλούσιο χάρη σε αυτούς.
Τι πιστεύετε ότι κάνει μια ορχήστρα αναντικατάστατη, ακόμη και για ακροατές που έχουν συνηθίσει να ζουν σε έναν ψηφιακό κόσμο;
Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να αντικαταστήσει το αληθινό παίξιμο: τις οργανικές μικροκινήσεις κάθε μουσικού που τον κάνουν μοναδικό, την αρχιτεκτονική του χώρου, τα όργανα που αντηχούν και αναμειγνύονται μεταξύ τους. Ακόμη και τα λάθη. Όλα αυτά είναι ανθρώπινα στοιχεία, και η αποτύπωση του ανθρώπινου, είναι αυτό για το οποίο πρέπει να χρησιμοποιείται η τέχνη.
Στα lives αποφεύγετε τους υπολογιστές, τα auto-tuners και τα playbacks. Είναι μια αισθητική επιλογή ή περισσότερο μια στάση απέναντι στη μουσική βιομηχανία;
Είναι μια ιδεολογική επιλογή που κάνει τη δουλειά μου πιο δύσκολη, αλλά πιστεύω ότι η ζωή δεν είναι φίλτρο του Instagram. Η σκηνή πρέπει να μας δείχνει τη ζωή σε όλο της το μεγαλείο — με τη βρωμιά και την τραχύτητά της, με τα λάθη και την προσπάθεια. Ποιο το νόημα να έχεις μια «ζωντανή» συναυλία, αν δεν είναι πραγματικά ζωντανή;
Τα νέα σας βίντεο κλιπ έχουν μια πολύ κινηματογραφική γλώσσα, σχεδόν σαν ταινίες μικρού μήκους. Ποιοι σκηνοθέτες ή ταινίες σας έχουν επηρεάσει;
Για αυτό το συγκεκριμένο πρότζεκτ, οι βασικές επιρροές είναι κυρίως ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και ο Ντέιβιντ Λιντς. Το ανοίκειο συναίσθημα, εκεί όπου τα όνειρα συναντούν την πραγματικότητα μέχρι που δεν είσαι πια βέβαιος τι είναι αληθινό. Αυτό ακριβώς αποτελεί το κεντρικό συναισθηματικό μοτίβο του άλμπουμ. Ο Χίτσκοκ δεν επηρέασε μόνο τα βίντεο, αλλά και τη μουσική. Πολλές από τις ορχηστρικές μελωδίες τις έγραψα σχεδόν ως φόρο τιμής στον Μπερνάρντ Χερμάν, τον μουσικό συνθέτη και στενό συνεργάτη του Χίτσκοκ.
Το βίντεο για το “Unfurling Dream” δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεστε μέσα σε ένα σύμπαν που εσείς χτίσατε, αλλά που ίσως φοβάστε. Πόσο προσωπικοί είναι αυτοί οι συμβολισμοί για εσάς;
Είναι οι πιο προσωπικοί. Το βίντεο είναι μια αναπαράσταση του δικού μου ονειρικού τοπίου. Είναι οράματα παρμένα από το υποσυνείδητό μου, αναμεμειγμένα με ορισμένα συλλογικά πολιτισμικά μοτίβα, ώστε να δημιουργηθεί κάτι οικείο, αλλά ταυτόχρονα ανησυχητικό.
Αντανακλάνε κάτι που ζείτε ή κάτι που προσπαθείτε να καταλάβετε;
Ω, ουάου. Αν ήξερα την απάντηση σε αυτή την ερώτηση… υποθέτω και τα δύο, πραγματικά. Είναι το υποσυνείδητο κάτι που ζεις ή προσπαθείς να καταλάβεις….
Αν έπρεπε να περιγράψετε το νέο σας άλμπουμ ως κινηματογραφικό είδος, ποιο θα ήταν;
Αυτό είναι εύκολο. Ολόκληρο το άλμπουμ, μαζί με τα γραφικά του, τα βίντεο, ακόμη και τη σκηνή και τα ρούχα, είναι ένας φόρος τιμής στα ψυχολογικά θρίλερ των 40s και 50s, όπως για παράδειγμα το “Vertigo” ή το “The Birds”.
Στα βίντεο για τα τραγούδια “I Don’t Know When, I Don’t Know How, I Don’t Know Why” και “The Call of the Flow”, η μάσκα εμφανίζεται τόσο ως αντικείμενο όσο και ως στίχος. Για εσάς, είναι ένα εργαλείο για να κρυφτείτε, να αποκαλυφτείτε ή να μεταμορφωθείτε;
Όλα τα παραπάνω, φυσικά. Αποκαλύπτεται ένα μέρος, κρύβεται ένα άλλο, και επιτρέπετε στον εαυτό σας να μεταμορφωθεί μέσα από αυτό. Όσο κλισέ κι αν ακουστεί, η μάσκα επιτρέπει σε μια διαφορετική αλήθεια να αναπνεύσει.
Έχετε αναφέρει ότι η mainstream ποπ είχε πάντα μια «κακή» εκδοχή του εαυτού της. Τι πιστεύετε ότι χάνεται περισσότερο στη σημερινή μαζική μουσική; Η πολυπλοκότητα, η ειλικρίνεια, κάτι άλλο;
Νομίζω ότι το πετύχατε. Ειλικρίνεια και πολυπλοκότητα. Αυτό ακριβώς λείπει. Και όσο περισσότερο το χάνουμε αυτό στην κουλτούρα μας, τόσο περισσότερο το χάνουμε σε όλες τις πτυχές της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής και του διαλόγου μας. Η αδυναμία των ανθρώπων να συγκρατήσουν την πολυπλοκότητα, οδηγεί σε μια δυαδική εικόνα του κόσμου, όπου κυριαρχεί η σκέψη «μαύρο ή άσπρο», «εμείς ή αυτοί», «καλή ή κακή». Αυτό έχει πραγματικές επιπτώσεις που φτάνουν πολύ πιο πέρα από το τι πουλάει περισσότερες διαφημίσεις για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Μετά από τρία χρόνια, επιστρέφετε με μια πλήρη μπάντα. Τι σας έλειψε περισσότερο από το να μοιράζεστε τη σκηνή με άλλους μουσικούς;
Το να μπορώ να κινούμαι και να παίζω, χωρίς να βρίσκομαι πίσω από επτά όργανα. Μου έλειψε η αλληλεπίδραση με διαφορετικές μουσικές ιδέες από άλλους ανθρώπους. Αλλά επίσης, εκτός σκηνής, μου έλειψε να είμαι κοντά σε ανθρώπους και να έχω περισσότερη κοινωνική ζωή στις περιοδείες. Είναι πραγματικά όμορφο να το έχω αυτό πίσω.
Το ελληνικό κοινό σας αγαπάει βαθιά. Τι νιώθετε ότι δημιουργεί μια τόσο δυνατή σύνδεση μεταξύ εσάς και της Ελλάδας;
Λοιπόν, προφανώς έχουν απλώς πολύ καλό γούστο στους μουσικούς (αστειεύομαι). Δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί κάποιος βρίσκει αυτό που κάνω καλό, αλλά είμαι πολύ πολύ χαρούμενος που το κοινό εδώ στην Ελλάδα με έχει αποδεχτεί με μία τόσο ζεστή αγκαλιά. Αγαπώ πραγματικά την Αθήνα και ήδη νιώθω σαν στο σπίτι μου εδώ με τα μέρη που γνωρίζω και στα οποία επιστρέφω.
Τι σημαίνει για εσάς καλή συναυλία;
Το πιο σημαντικό για μένα είναι το κοινό να ζει μια ουσιαστική εμπειρία. Όχι απλώς μια μορφή διασκέδασης ή απόδρασης, αλλά μια πραγματική στιγμή σκέψης και αυτογνωσίας, όπου η τέχνη λειτουργεί σαν καθρέφτης. Όλα τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες που απλώς βοηθούν αυτό να συμβεί.
Αν υπάρχει ένα πράγμα που ελπίζετε να κρατήσουν όσοι ακούσουν το “Unfurl”, τι θα θέλατε να είναι;
Τον εαυτό τους. Θέλω, μέσα από το άλμπουμ, ο κάθε ακροατής να συναντήσει και να αναγνωρίσει τον εαυτό του.
*Ο Ασαφ Αβιντάν θα εμφανιστεί live στο Floyd, στις 7 Δεκεμβρίου 2025. | Εισιτήρια στο floyd.gr
